نوشته : سعید رهنما
تغییرات روز به روز دانش , علم و فناوری باعث شده که بین نسل ها شکاف هایی ایجاد شود، پدربزرگ خود را متعلق به گذشته بداند و دور از تکنولوژی و آن را غریبه بداند و نقاط ضعف تکنولوژی را به عنوان سپری در برابر عدم توانایی خود در برابر آن نگه دارد. پدر صمیمت با فرزندان خود را از دست بدهد و در این وانفسای روزمرگی ، مجبور باشد وقتی را نیز به کاوش اطلاعات روز و تکنولوژی های جدید بپردازد. برادر بزرگ تر اغلب چیزهایی از برادر 7 یا 8 ساله خود یاد می گیرد ولی آن را انکار می کند و ...
اما این مقدمه ای بود برای حمله به اینکه چرا کتاب های درسی ما همچنان ناقص و معلول هستند. مگر ما نمی بینیم که کودکان مان، بچه های 5 یا 6 ساله چگونه بیشتر از کتاب های چند سال بعدشان می فهمند و مگر نمی بینیم که جوانان و نوجوانان در درک چه مسایلی مشکل دارند ؟
طبیعت انسان این گونه است که در هر وادی که قدم بگذارد به یک سری از اطلاعات و آموزش ها نیاز دارد. همچنین ارتباط با دیگران هم نیازمند یک سری از اطلاعات است تا این تعامل به سوی اثر بخشی پیش برود. خوب می دانیم که هیچ یک از مهارت های تکمیلی را کسب نکرده ایم، قاطعانه بگویم برای دانستن آنها هیچ آموزشی ندیده ایم.
پسرک مذاکره را از پدرش یاد گرفته و یا از شخصیت کارتونی یا یک شخصیت سریالی اصلا برای ما مهم نیست. کتابی خوانده و یا جرقه ای در ذهنش در هنگام مرور مطلبی در فضای مجازی زده شده، برایمان بی ارزش است. با طی کردن 5 یا 10 سال تجربه در ارتباطات، اندکی اصول و فنون مذاکره را یاد گرفته چه اهمیتی دارد. هر کس باید گلیم خود را از آب بیرون بکشد؟!!
نه
ابدا نباید اینطور باشد
اگر انسان آموزش خاصی را درباره نحوه تعامل با دیگران ندیده باشد، تعاملش ناکارآمد می شود. و در خانواده این موضوع مثلاً به جای گفتگو، به دعوا، کنایه و مانند این‌ها و شاید نهایتاً جدایی بیانجامد. آیا تو با خودت هم شوخی داری ؟
آموزش بر دو نوع است. آموزش‌های رسمی داریم و آموزش‌های غیر رسمی. بیشتر فرزندان در کانون خانواده آموزش می‌بینند، به صورت غیر مستقیم و غیر رسمی. یعنی مادر و پدر در خانه به گونه ای رفتار می‌کردند که تحمل، گذشت، محبت و... به فرزندانشان منتقل می شد. امروز هم که آموزش سبک خاصی یافته! این تأثیر پذیری غیر مستقیم تر شده است. مثلاً تلویزیون به عنوان یک ابزار آموزشی مطرح است که به طور ناخواسته در بسیاری از موارد در کودکان و نوجوانان تأثیر می گذارد. حالا تازه این تلویزیون خودمان است، دیگر چه انتظاری از بشقاب های غربی داری!
ببین عزیزمن ، شاید تو بگویی ببین چقدر وینی پو (شخصیت کارتونی) به کودکم درس مدیریت می دهد! چگونه شِرک عادت های زشت را برای کودکم تشریح می کند. این غول سبز چطور اصول خانه و فرزندداری و همسرداری را آموزش می دهد.
آخر ک و د ن
نمی فهمی که کودک تو بعد از شکل گیری کامل ناخودآگاهش، با این علامت سوال بزرگ روبرو می شود که آخر مگر من یک غولم! اون یک کارتون بود و یه تفریح و سرگرمی و یک تناقض بزرگ دیگر شکل می گیرد.
نمی خواهم بحث فلسفی کنم، می خواهم بدانی که چه بلایی سر خودت آمده و حالا وظیفه تو روشن کردن مسیر درست برای فرزندت است، اما نه مسیری که گفتم.
جالب است که در مطالعات انجام شده ما کودکانی را می بینیم که خانواده شان آسیبی ندارند، زن و مرد دعوا نمی‌کنند، ولی در کودکان آنها «اضطراب طلاق» را می‌بینیم. این سؤال مطرح می‌شود این بچه‌ای که والدینش با همدیگر دعوا ندارند، چطور اضطراب طلاق دارد؟ وقتی ریشه‌یابی می‌شود به دست می‌آید که آموزش از طریق رسانه به او اضطراب طلاق و جدایی را منتقل کرده است. به هر حال برای یک ارتباط سالم و پویا باید آموزش ببینیم. این سخنی است که امام صادق(ع) هم به آن اشاره می‌کند: کسی که ازدواج می‌کند ناچار است یک سری از امکانات را فراهم کند و یک سری از مسائل را بیاموزد.
تو
فرزند تو
یک سری آموزش های اجباری را پشت سر گذاشتید. از همکاران، همسالان به زور یاد گرفتید. چرا می گویم به زور.
بدان که مشکل اصلی مردم سرزمین مان این است که یک ذره از علم را می دانند و این یک ذره کار را به اینجا رسانیده است. یک ذره علم خطرناک است و باعث می شود نه تو بدانی دقیقا موضوع چیست و همچنین تو تصور کنی که عالم به آن علمی !
بیشتر اوقات مجبور شدیم یک ذره علم را یاد بگیریم. در بین همسالان چیزی را که آنها می گفتند نمی دانستیم، یا از گفته های آنان یاد گرفتیم یا با یک مراجعه سطحی اطلاعاتی کلی را به خورد خودمان دادیم. برای اینکه جلوی همکاران و فامیل کم نیاوریم و حرف های مان تکراری نباشد! یک ذره یک ذره جمع کردیم و بافتیم و بافتیم . بزرگ نمایی کردیم تا کوچکی خودمان نمایان نشود. فیلسوف نمایی کردیم تا کم کاری خودمان پنهان بماند و حالا دیگر خود را اینگونه تربیت کرده ایم.
بعضی هامان که باهوش ترند ، دوباره به منابع رجوع کرده اند و یواشکی و به دور از چشم بقیه اطلاعات خود را کامل تر کرده اند ! انگار با خودت هم تعارف داری. می بینی چه به روز خود آورده ای !!!!
نظرتان مثلا در مورد طرح آموزش های اجباری پیش از ازدواج چیست؟ آیا با برگزاری کلاس های آموزش تصمیم گیری، آموزش نحوه تفکر موافق هستید ؟
به جان خودم اگر ساده انگارانه برخورد کردی و کم کاری کردی و یا این صفحه را بستی و رفتی. روزی آنچنان تاسفی خواهی خورد که دیگر هیچ فایده ای ندارد. خوب ببین که سرعت قطار پیشرفت علم و دانش آنقدر سریع شده است و شلوغ، که آماده است تو لحظه ای درنگ کنی تا با ُاُردَنگی (بخوان بیرحمی) تو را از این قطار یا موشک یا هر چیزی به پایین پرت کند.
می خواهم با بی رحمی تمام تو را به این حال رها کنم و تجویزی در پایان برایت نگذارم. معتقدم که با احساسی کردن و تحریک تو کار به جایی نخواهد رسید و اینجا باید پای علم و روش صحیح وسط باشد.
پس درس اول را تمرین کن.
صبر پیشه کن تا خبر شگفت انگیزی برایت بیاورم.
