مقدمه : سعید رهنما
مقاله : ع.نجف آبادی
تحلیلی ارزنده از استاد بزرگوار جناب آقای دکتر نجف آبادی در شماره دوم از فصلنامه سیاست علم و فناوری به چاپ رسیده است. در ادامه این نوشتار را که تحلیلی از مشکلات و موانع پیش روی کانون های تفکر در ایران است، با هم مرور می کنیم.
مقاله :
ﻛﺎﻧﻮﻥ ﺗﻔﻜﺮ ﺑﺮﺩﺍﺷــﺖ ﺯﻳﺒﺎﻳﻰ ﺍﺯ ﻭﺍژﻩ think tank ﺍﺳــﺖ ﻛﻪ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﻳﻚ ﺩﻫﻪ ﺍﺯ ﺭﻭﺍﺝ ﺁﻥ ﺩﺭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﺎ ﻣﻰ ﮔﺬﺭﺩ. ﺍﻳﻦ ﻭﺍژﻩ ﺭﺍ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺑﺎﺭ ﮔﺮﻭﻩ ﻣﺸﺎﻭﺭﺍﻥ ﺻﻨﺎﻳﻊ ﻫﻮﺍﻳﻰ ﺑﻪ ﻛﺎﺭ ﺑﺮﺩ ﻭ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﻛﺎﻧﻮﻥ ﺗﻔﻜﺮ ﻧﺎﻣﻴﺪ. ﺍﻳﻦ ﻣﺆﺳﺴﻪ ﻣﺮﻛﺰﻯ ﻣﻮﺭﺩ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺻﻨﺎﻳﻊ ﺩﻓﺎﻋﻰ ﻛﺸــﻮﺭ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺧﺪﻣﺎﺕ ﻧﺮﻡ ﺍﻓﺰﺍﺭﻯ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺭﻳﺰﻯ، ﺭﺻﺪ ﻓﻨﺎﻭﺭﻯ ﻭ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺩﺭ ﺣﻮﺯﻩ ﻫﺎﻯ ﻣﺪﻳﺮﻳﺘﻰِ ﻣﻮﺭﺩ ﻧﻴﺎﺯ ﺍﻳﻦ ﺻﻨﺎﻳﻊ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﻰ ﺩﺍﺩ.
ﻣﻨﻈﻮﺭ ﺍﺯ ﻛﺎﻧﻮﻥ ﺗﻔﻜﺮ ﭼﻴﺴﺖ؟ ﺭﺳﻴﺪﻥ ﺑﻪ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﻮﺍﻓﻘﻰ ﺩﺭ ﺑﺎﺭﻩ ﻛﺎﻧﻮﻥ ﻫﺎﻯ ﺗﻔﻜﺮ ﺳﺎﺩﻩ ﻧﻴﺴﺖ. ﺯﻳﺮﺍ ﻣﺮﺍﻛﺰ ﺯﻳﺎﺩﻯ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻧﺎﻡ ﻣﻰ ﺧﻮﺍﻧﻨﺪ ﻭ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻫﺎﻯ ﺯﻳﺎﺩﻯ ﻫﻢ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺩﺳــﺖ ﺷــﻤﺮﺩﻩ ﻣﻰ ﺷﻮﻧﺪ. ﺻﺮﻑ ﻧﻈﺮ ﺍﺯ ﻣﺠﺎﺩﻻﺗﻰ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺑﺎﺏ ﺍﻳﻦ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﺭﻭﺍﺳﺖ، ﻛﺎﻧﻮﻥ ﻫﺎﻯ ﺗﻔﻜﺮ ﺭﺍ ﻣﺮﺍﻛﺰ ﻳﺎ ﻧﻬﺎﺩﻫﺎﻳﻰ ﻣﻰ ﺗﻮﺍﻥ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻛﺮﺩ ﻛﻪ ﺍﻏﻠﺐ ﺑﻪ ﺩﻭﺭ ﺍﺯ ﻫﻴﺎﻫﻮﻫﺎﻯ ﺍﺟﺮﺍ، ﻧﻈﺎﺭﻩ ﮔﺮ ﺍﻣﻮﺭ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻭ ﺑﻪ ﻣﺪﺩ ﻗﻮﻩ ﺗﺤﻠﻴﻠﻰ ﺧﻮﺩ ﺩﺍﻧﺶ ﺟﺪﻳﺪﻯ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻰ ﻛﻨﻨﺪ ﻭ ﺑﻪ ﻭﺳﻴﻠﻪ ﺁﻥ ﻣﺘﺼﺪﻳﺎﻥ ﺍﻣﻮﺭ ﺍﺩﺍﺭﻩ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻳﺎ ﺑﻨﮕﺎﻩ ﻫﺎﻯ ﺧﺼﻮﺻــﻲ ﺭﺍ ﻳﺎﺭﻯ ﻣﻰ ﺩﻫﻨﺪ. ﺁﻧﻬــﺎ ﻛﺎﺭﻫﺎﻯ ﻣﺨﺘﻠﻔﻰ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﻰ ﺩﻫﻨﺪ؛ ﻧﻈﻴﺮ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ ﻣﻮﺭﺩﻯ، ﭘﮋﻭﻫﺶ ﻫﺎﻯ ﺑﻴﻦ ﺭﺷــﺘﻪ ﺍﻯ، ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ ﺍﺳــﺘﺮﺍﺗﮋﻳﻚ، ﺗﺪﻭﻳﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ، ﺁﻳﻨﺪﻩ ﭘﮋﻭﻫﻲ، ﺑﺮﮔﺰﺍﺭﻯ ﺩﻭﺭﻩ ﻫﺎﻯ ﺁﻣﻮﺯﺷــﻰ، ﻣﺸﺎﻭﺭﻩ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ﻭ... ﺍﻏﻠﺐ ﺍﻳﻦ ﻣﺮﺍﻛﺰ ﺑﻪ ﺣﻮﺯﻩ ﻫﺎﻯ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﻴﺮﻯ ﺧﺪﻣﺖ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﻣﻰ ﻛﻨﻨﺪ؛ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺭﺍﻩ ﺍﺭﺗﺰﺍﻕ ﻣﻰ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ ﻭ ﻣﻮﺭﺩ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺧﺎﺹ ﺩﻭﻟﺖ ﻫﺎ ﻧﻴﺰ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺭﻧﺪ. ﺩﺭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﺎ ﻧﻴﺰ ﻛﺎﻧﻮﻥ ﻫﺎﻯ ﺗﻔﻜﺮ ﻓﺮﺍﻭﺍﻧﻰ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ. ﻋﻠﻰ ﺍﻟﺨﺼﻮﺹ ﺩﺭ ﺣﻮﺯﻩ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﮔﺬﺍﺭﻯ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﺣﻮﺯﻩ ﻫﺎﻯ ﻋﻠــﻢ، ﻓﻨــﺎﻭﺭﻯ ﻭ ﺻﻨﻌﺖ ﻣﻰ ﺗﻮﺍﻥ ﻣﺜﺎﻝ ﻫﺎﻯ ﺯﻳﺎﺩﻯ ﺍﺯ ﻧﻬﺎﺩﻫﺎﻳﻰ ﺑﺮﺷــﻤﺮﺩ ﻛﻪ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﻛﺎﻧﻮﻥ ﺗﻔﻜﺮ ﻣﻰ ﻧﺎﻣﻨﺪ، ﻧﻈﻴﺮ ﺷــﺒﻜﻪ ﺗﺤﻠﻴﻠﮕﺮﺍﻥ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژﻯ، ﻣﺮﻛﺰ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژﻯ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﺻﻨﻌﺘﻰ ﺷﺮﻳﻒ، ﺑﻨﻴﺎﺩ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻓﺮﺩﺍ ﻭ ﻏﻴﺮﻩ.
ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻭ ﻓﻌﺎﻝ ﺷﺪﻥ ﻛﺎﻧﻮﻥ ﻫﺎﻱ ﺗﻔﻜﺮ ﺍﻗﺪﺍﻡ ﺑﺎﺑﺮﻛﺖ ﻭ ﺣﺮﻛﺘﻲ ﺭﻭ ﺑﻪ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﺩﺭ ﺩﻫﻪ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﻘﺪﻳﺮ ﺑﺎﻳﺪ ﺷﻮﺩ. ﻛﺎﺭﻧﺎﻣﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﺮﺍﻛﺰ ﻛﺎﺭﻫﺎﻱ ﺍﺭﺯﺷﻤﻨﺪ، ﺗﺠﺎﺭﺏ ﺍﺟﺮﺍﻳﻲ ﻭ ﻧﺤﻮ ﺟﺪﻳﺪﻱ ﺍﺯ ﺣﻀﻮﺭ ﻧﻴﺮﻭﻫﺎﻱ ﻣﺘﺨﺼﺺ ﺩﺭ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺳﺎﺯﻱ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺧﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ.
ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺍﻳﻦ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﺟﺪﻳﺪ ﺑﻴﺸــﺘﺮ ﺑﺎﻳﺪ ﮔﻔﺖ: ﺭﻭﺍﻝ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺳــﺎﺯﻱ ﺩﺭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﺎ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﺳﻨﺘﻲ ﺩﺭ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻫﺎ ﻭ ﻗﺴﻤﺖ ﻫﺎﻱ ﻣﺘﺼﺪﻱ ﺍﻣﻮﺭ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﻲ ﮔﺮﻓﺖ ﻭ ﺗﻨﻬﺎ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺣﻘﻴﻘﻲ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻣﺸﺎﻭﺭ ﺩﺳﺘﮕﺎﻩ ﻳﺎ ﺷﺮﻛﺖ ﻫﺎﻱ ﻣﺸﺎﻭﺭﻩ ﺍﺟﺮﺍﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻧﺤﻮﻱ ﺑﺎ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻓﺮﺁﻳﻨﺪﻫﺎ ﺣﻀﻮﺭ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ. ﺑﺎ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻛﺎﻧﻮﻥ ﻫﺎﻱ ﺗﻔﻜﺮ ﺷﻜﻞ ﺟﺪﻳﺪﻱ ﺍﺯ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻫﺎ ﺑﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﺁﻣﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻛﻨﺎﺭ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻫﺎ ﺩﺭ ﺣﻮﺯﻩ ﻫﺎﻱ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺳﺎﺯﻱ ﻧﺸﺴﺘﻨﺪ ﻭ ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﻫﺎ ﺧﺪﻣﺖ ﺭﺳﺎﻧﺪﻧﺪ.
ﺍﺯ ﻃﺮﻑ ﺩﻳﮕﺮ ﭼﻨﻴﻦ ﻣﺮﺍﻛﺰﻱ ﺍﻗﺪﺍﻡ ﺑﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺭﻳﺰﻱ ﻭ ﺍﺟﺮﺍﻳﻲ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﺳــﺎﺑﻘﺎً ﺗﻨﻬﺎ ﺩﺭ ﺣﻮﺯﻩ ﻫﺎﻱ ﺳــﺎﺯﻣﺎﻧﻲ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﻣﻲ ﺷــﺪ ﻳﺎ ﺍﺻﻮﻻ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﻧﻤﻲ ﺷﺪ. ﻣﺜﺎﻟﻰ ﺑﺰﻧﻴﻢ: ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻛﺎﻧﻮﻥ ﻫﺎﻱ ﺗﻔﻜﺮ ﻛﻤﺘﺮ ﮔﺰﺍﺭﺷﻲ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ ﺍﻣﻮﺭ ﭘﮋﻭﻫﺶ ﺩﺭ ﺻﻨﻌﺖ ﻧﻔﺖ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻥ یافت. ﺍﮔﺮ ﻫﻢ ﮔﺰﺍﺭﺷــﻲ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﻲ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺣﻮﺯﻩ ﻫﺎﻱ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺭﻳﺰﻱ ﺑﻨﺎ ﺑﻪ ﻭﻇﻴﻔﻪ ﺧﻮﺩ ﺗﻬﻴﻪ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﻧﺪ. ﺑﺎ ﻓﻌﺎﻝ ﺷﺪﻥ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻫﺎﻱ ﻓﻜﺮﻱ ﻭ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻛﺎﺭ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺯﻣﻴﻨﻪ، ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎ، ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ ﻭ ﻧﻘﺪ ﻭ ﺍﺭﺯﻳﺎﺑﻲ ﻫﺎﻱ ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺳﻲ ﻣﺘﻌﺪﺩﻱ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺣﻮﺯﻩ ﺩﺭ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭ ﺩﺍﺭﻳﻢ.
ﭼﻨﻴﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺗﻲ ﻣﺤﻴﻂ ﻛﺎﺭ ﺳــﺎﺯﻣﺎﻧﻲ ﻣﺎ ﺭﺍ ﺷــﻔﺎﻑ ﺗﺮ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﻧﺪ؛ ﺑﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻫﺎﻱ ﻣﻴﺎﻥ ﺑﺨﺸﻲ ﺍﻓﺰﻭﺩﻩ ﺍﻧﺪ ﻭ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻋﻠﻢ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﻧﺪ. ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻋﻠﻢ ﺍﻳﻦ ﻛﺎﻧﻮﻥ ﻫﺎ ﻣﻄﺎﻟﺒﻲ ﻣﻌﻄﻮﻑ ﺑﻪ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺍﺟﺮﺍﻳﻲ ﻭ ﻣﺸﻜﻼﺕ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻣﺎﺳﺖ. ﺍﺯ ﺍﻳن رﻭ ﺍﺭﺯﺵ ﺧﺎﺻﻲ ﺩﺍﺭﺩ. ﺍﻣﺎ ﺑﺎ ﻭﺟﻮﺩ ﮔﺬﺷــﺖ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﻳﻚ ﺩﻫﻪ ﺍﺯ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺍﻳﻦ ﻣﺮﺍﻛﺰ ﻭ ﻛﺎﺭﻫﺎﻱ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺷــﺪﻩ ﻛﺎﻧﻮﻥ ﻫﺎﻱ ﺗﻔﻜﺮ ﺩﺭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﺎ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ ﺭﺷــﺪ ﻭ ﺑﻠﻮﻍ ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ ﺍﻱ ﻧﺮﺳﻴﺪﻩ ﺍﻧﺪ، ﺑﻠﻜﻪ ﻧﻘﺶ ﺩﺭﺧﻮﺭﻱ ﺩﺭ ﻓﺮﺁﻳﻨﺪﻫﺎﻱ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺳﺎﺯﻱ ﻧﻴﺰ ﺍﻳﻔﺎ ﻧﻤﻰ ﻛﻨﻨﺪ. ﻛﺴﺐ ﻭ ﻛﺎﺭ ﺁﻧﻬﺎ ﻫﻢ ﺭﻭﻧﻘﻲ ﭘﻴﺪﺍ ﻧﻜﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ. ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺎ ﮔﺮﻓﺘﺎﺭﻱ ﻫﺎ ﻭ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺯﻳﺎﺩﻱ ﺭﻭﺑﺮﻭ ﻫﺴﺘﻨﺪ. ﺑﻴﺸﺘﺮ، ﻣﺮﺍﻛﺰ ﻓﺮﺩﻣﺤﻮﺭﻱ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺍﻣﻜﺎﻧﺎﺕ ﻣﺎﺩﻱ ﻭ ﻇﺮﻓﻴﺖ ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﻲ ﭘﺎﻳﻴﻨﻲ ﺩﺍﺭﻧﺪ. ﺯﻭﺩ به ﺯﻭﺩ ﻧﻴﺮﻭﻱ ﺍﻧﺴﺎﻧﻲ ﺁﻧﻬﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ﻭ ﺗﺠﺎﺭﺏ ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﻲ ﺩﺭ ﺁﻧﻬﺎ ﺗﺠﻤﻴﻊ ﻧﻤﻲ ﺷﻮﺩ. ﻛﺴﺐ ﻭ ﻛﺎﺭ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺑﻪ ﭘﺮﻭژﻩ ﻫﺎﻱ ﺍﺟﺮﺍﻳﻲ ﮔﺮﻩ ﺧﻮﺭﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﺯ ﻧﻬﺎﺩﻫﺎ ﻭ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻫﺎﻱ ﺩﻭﻟﺘﻲ ﻣﻲ ﮔﻴﺮﻧﺪ. ﻋﻤﺮ ﺍﻳﻦ ﭘﺮﻭژﻩ ﻫﺎ ﻛﻮﺗﺎﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﺍﻣﻨﻴﺖ ﺷﻐﻠﻲ ﺩﺭﺍﺯﻣﺪﺗﻲ ﻧﻤﻲ ﺗﻮﺍﻧﺪ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻛﻨﺪ ﺑﻪ ﻃﻮﺭﻱ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﺮﺍﻛﺰ ﻧﻴﺮﻭﻱ ﺍﻧﺴﺎﻧﻲ ﻗﺎﺑﻞ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺣﻔﻆ ﻛﻨﻨﺪ. ﺑﻬﻢ ﺭﻳﺨﺘﮕﻰ ﺍﺩﺍﺭﻱ ﻫﻢ ﺳﺪ ﺭﺍﻩ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻛﺎﺭ ﺍﺳﺖ. ﻫﻤﻴﻦ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﻮﺟﺐ ﺷﺪﻩ ﺑﺮﺧﻲ ﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎ ﺩﺭ ﺭﺍﻩ ﺭﺷﺪ ﺧﻮﺩ ﺑﺎﻟﻎ ﻧﺸﺪﻩ، ﺍﻓﺴﺮﺩﻩ ﻳﺎ ﻗﻠﺐ ﻣﺎﻫﻴﺖ ﺷﺪﻩ ﺍﻧﺪ.
ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻴﺎﻥ ﺍﻟﺰﺍﻣﺎﺕ ﺷﻜﻞ ﮔﻴﺮﻯ ﻳﻚ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﺳﻮﺩﻣﻨﺪ ﻣﻴﺎﻥ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﻴﺮﺍﻥ ﻭ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺳﺎﺯﺍﻥ ﻧﻴﺰ ﻫﻨﻮﺯ ﻣﺤﻘﻖ ﻧﺸﺪﻩ ﺍﺳﺖ:
ﻧﺨﺴـﺖ: ﻣﻴﺎﻥ ﺩﺍﻧﺶ ﻭ ﺗﺨﺼﺺ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻋﻠﻤﻲ ﻣﺎ ﻭ ﻧﻴﺎﺯﻣﻨﺪﻱ ﻫﺎﻱ ﻓﻜﺮﻱ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻫﺎﻱ ﺍﺟﺮﺍﻳﻲ ﻧﺎﻫﻢ ﻃﺮﺍﺯﻱ ﺁﺷﻜﺎﺭﻱ ﺍﺳﺖ. ﻏﺎﻟﺐ ﻣﺮﺍﻛﺰ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻫﻲ ﻭ ﭘﮋﻭﻫﺸﻲ ﻣﺎ ﻭ ﻣﺘﺨﺼﺼﺎﻥ ﺁﻧﻬﺎ ﻋﻠﻢ، ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻭ ﺗﺨﺼﺺ ﻻﺯﻡ ﺑﺮﺍﻱ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺍﺳﻨﺎﺩ ﻓﻜﺮﻱ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺣﺘﻴﺎﺝ ﺣﻮﺯﻩ ﻫﺎﻱ ﺍﺟﺮﺍﻳﻲ ﻭ ﺍﺩﺍﺭﻱ ﺭﺍ ﻧﺪﺍﺭﻧﺪ. ﺩﺭ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺑﺴﻴﺎﺭﻱ ﺍﺯ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻫﺎﻱ ﻋﻠﻤﻲ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻛﺎﺭﻫﺎﻱ ﻛﻠﻴﺸﻪ ﺍﻱ ﻭ ﺻﻮﺭﻱ ﺗﻨﺰﻝ ﻣﻲ ﺩﻫﺪ ﻛﻪ ﺭﺍﻩ ﺣﻠﻲ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻗﺴﻤﺖ ﻫﺎﻱ ﺍﺟﺮﺍﻳﻲ ﻗﺮﺍﺭ ﻧﻤﻲ ﺩﻫﺪ ﻭ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﺩﺳﺘﺎﻭﺭﺩﻫﺎﻱ ﺗﺤﻘﻴﻘﻲ ﺗﺸﻮﻳﻖ ﻧﻤﻲ ﻛﻨﺪ.
ﺩﻭﻡ: ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻛﺎﻧﻮﻥ ﻫﺎﻱ ﺗﻔﻜﺮ ﻣﺎ ﻧﻬﺎﺩﻫﺎﻱ ﺟﻮﺍﻧﻰ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻭ ﻣﺘﺸﻜﻞ ﺍﺯ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺍﻱ ﺍﺯ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ. ﻛﺎﺭﻫﺎﻱ ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﻲ ﻭ ﺍﻗﺘﻀﺎﺋﺎﺕ ﺁﻥ ﺭﺍ ﻛﻤﺘﺮ ﻣﻲ ﺷﻨﺎﺳــﻨﺪ؛ ﺩﺭ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻣﺤﻴﻂ ﺳــﺎﺯﻣﺎﻧﻲ ﺍﻧﮕﻴﺰﻩ ﺑﺨﺶ ﻣﻴﺎﻥ ﺧﻮﺩ ﻣﺸﻜﻞ ﺩﺍﺭﻧﺪ؛ ﺩﺭ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﺑﺎ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻫﺎ ﭘﺨﺘﮕﻲ ﻧﺪﺍﺭﻧﺪ؛ ﺑﻪ ﺍﺑﺰﺍﺭﻫﺎﻱ ﻛﺎﺭ ﺧﻮﻳﺶ ﭼﻮﻥ ﻧﻮﺷﺘﻦ ﮔﺰﺍﺭﺷﺎﺕ ﻭ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻫﺎﻱ ﺩﻗﻴﻖ ﻭ ﺯﻳﺒﺎ، ﺑﺮﻗﺮﺍﺭﻱ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ، ﺑﺮﮔﺰﺍﺭﻱ ﺟﻠﺴﺎﺕ ﻣﻮﺛﺮ ﻭ ﻫﻢ ﺍﻧﺪﻳﺸﻲ ﻫﺎﻱ ﻋﻠﻤﻲ ﺗﺴﻠﻂ ﻛﻤﺘﺮﻯ ﺩﺍﺭﻧﺪ.
ﺳﻮﻡ: ﻧﻬﺎﺩﻫﺎﻱ ﺩﻭﻟﺘﻲ ﻭ ﺧﺼﻮﺻﻲ- ﻛﻪ ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺩﺭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﺎ ﭼﻨﺎﻥ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻧﻴﺎﻓﺘﻪ ﺍﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﺸﺘﺮﻱ ﻣﻄﺮﺣﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﻣﺮﺍﻛﺰ ﻓﻜﺮﻱ ﺑﺎﺷــﻨﺪ- ﻧﻤﻲ ﺩﺍﻧﻨﺪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺍﺯ ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﻫﺎﻱ ﺍﻳﻦ ﻣﺮﺍﻛﺰ ﺍﺳــﺘﻔﺎﺩﻩ ﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺭﺷﺪ ﻭ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﻫﻢ ﺑﻴﻨﺠﺎﻣﺪ. ﻗﺮﺍﺭﺩﺍﺩﻫﺎﻱ آن ها ﻏﺎﻟﺒﺎً ﻛﻮﺗﺎﻩ ﻣﺪﺕ ﺍﺳــﺖ ﻭ ﺩﻭﺍﻣﻲ ﻧﺪﺍﺭﺩ. ﺩﺭ ﻧﺘﻴﺠﻪ، ﻛﺴــﺐ ﻭ ﻛﺎﺭ ﻣﻄﻤﺌﻨﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﻛﺎﻧﻮﻥ ﻫﺎ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻧﻤﻲ ﻛﻨﺪ. ﺑﻪ ﻋﺒﺎﺭﺕ ﺩﻳﮕﺮﻱ ﻣﺸﺘﺮﻱ ﻫﺎﻱ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪِ ﺑﺎﻛﻴﺎﺳﺘﻲ ﺭﻭﺑﺮﻭﻱ ﻛﺎﻧﻮﻥ ﻫﺎﻱ ﺗﻔﻜﺮ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﻛﺎﺭ ﺑﺴﭙﺎﺭﻧﺪ ﻭ ﺍﺯ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﻛﺎﺭ ﺑﺨﻮﺍﻫﻨﺪ؛ ﺭﺷﺪ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺭﺍ ﭘﺎﻳﺶ ﻛﻨﻨﺪ ﻭ ﺍﺯ آن ها ﻣﺮﺍﻛﺰ ﻗﺎﺑﻠﻲ ﺑﺴﺎﺯﻧﺪ.
ﭼﻬﺎﺭﻡ: ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻫﺎ ﻭ ﻧﻈﺎﻣﺎت ﻻﺯﻡ ﺑﺮﺍﻱ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺍﺯ ﻛﺎﻧﻮﻥ ﻫﺎﻱ ﺗﻔﻜﺮ ﺭﺍ ﻧﺪﺍﺭﻳﻢ. ﺩﺭ ﻣﺠﻤﻮﻉ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻛﺎﻧﻮﻥ ﻫﺎﻯ ﺗﻔﻜﺮ ﺭﺷﺪ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﻧﻘﺶ ﺑﺴﺰﺍﻳﻰ ﺩﺭ ﺑﻬﺒﻮﺩ ﻓﺮﺁﻳﻨﺪ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﻴﺮﻯ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﺘﮕﺬﺍﺭﻯ ﻛﺸﻮﺭ ﺍﻳﻔﺎ ﻛﻨﻨﺪ، ﻫﻨﻮﺯ ﺭﺍﻩ ﺯﻳﺎﺩﻯ ﭘﻴﺶ ﺭﻭﺳﺖ ﻭ ﻣﻮﺍﻧﻊ ﺯﻳﺎﺩﻯ، ﭼﻪ ﺫﻫﻨﻰ ﻭ ﭼﻪ ﻗﺎﻧﻮﻧﻰ، ﺣﻘﻮﻗﻰ ﻭ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭﻯ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺮﺗﻔﻊ ﮔﺮﺩﺩ.
